Συγγενείς Καρδιοπάθειες: Τι είναι; Πώς αντιμετωπίζονται;

Άρθρο από:
Μάινας Κωνσταντίνος
Καρδιολόγος με ειδίκευση στις Συγγενείς Καρδιοπάθειες

Ως συγγενείς καρδιόπαθειες ορίζονται οι παθήσεις που παρουσιάζουν ανωμαλίες της ανατομίας ή της λειτουργίας του καρδιαγγειακού συστήματος οι οποίες εμφανίζονται κατά τη γέννηση, ακόμα κι αν ανακαλυφθούν πολύ αργότερα. Αν και οι ερευνητές δεν είναι ακόμα σίγουροι γιατί η καρδιά αποτυγχάνει να αναπτυχθεί σωστά, οι πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν τα εξής:

• Το καρδιακό έλλειμμα μπορεί να είναι οικογενές.
• Η λήψη ορισμένων φαρμάκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θέτει ένα έμβρυο σε υψηλό κίνδυνο για καρδιακή ανωμαλία.
• Η χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο.
• Γυναίκες με ιογενείς λοιμώξεις το πρώτο τρίμηνο (όπως ιοί Coxsackie, ερυθράς) μπορούν να οδηγήσουν σε εμφάνιση καρδιοπαθειών στο έμβρυο
• Υψηλές τιμές σακχάρου της μητέρας μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη της καρδιάς.

Είναι ξεκάθαρο πάντως ότι η κυριότερη αιτία είναι πολυπαραγοντική.

Συχνότητα: H πραγματική συχνότητα στον γενικό πληθυσμό είναι δύσκολο να προσδιορισθεί. Περίπου το 0,8 με 1% των ζώντων γεννήσεων μπορούν να γεννηθούν με συγγενείς καρδιόπαθειες, χωρίς να συμπεριλάβουμε τη δίπτυχη μη στενωτική αορτική βαλβίδα και την πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας.

Οι συγγενείς καρδιοπάθειες χωρίζονται στις κυανωτικές όπως είναι η Τετραλογία Fallot, η μετάθεση των μεγάλων αγγείων, η ολική ανώμαλη εκβολή των πνευμονικών φλεβών κ.τ.λ., και οι ακυανωτικές όπως είναι η μεσοκολπική επικοινωνία, το κολποκοιλιακό έλλειμμα, η μερική ανώμαλη εκβολή των πνευμονικών φλεβών κ.λπ.

Συμπτώματα: Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα τη βαρύτητα της νόσου. Το παιδί μπορεί να είναι ασυμπτωματικό σε ήπιες καταστάσεις αλλά μπορεί να εμφανίζει συμπτώματα όπως κυάνωση δέρματος και ονύχων, δύσπνοια, εύκολη κόπωση, αδυναμία και λιποθυμικό επεισόδιο σε σοβαρές καταστάσεις.

Διάγνωση: Η διάγνωση σε ένα ποσοστό τίθεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, δηλ. στην εμβρυική ζωή με ένα υπερηχογράφημα. Στο μεγαλύτερο, όμως, ποσοστό η διάγνωση γίνεται μετά τη γέννηση. Η ακρόαση της καρδιάς, ο έλεγχος σημείων και συμπτωμάτων, και η μέτρηση του οξυγόνου οδηγεί τον παιδίατρο στο να στείλει το παιδί για περεταίρω εξέταση στον παιδοκαρδιολόγο για τον έλεγχο της ανατομίας και της λειτουργικότητας της καρδιάς.

Η σημαντικότερη εξέταση μετά την ακρόαση, που θα θέσει τη διάγνωση της συγγενούς καρδιοπάθειας, είναι το υπερηχοκαρδιογράφημα. Άλλες, επίσης, σημαντικές εξετάσεις είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα, όπου ελέγχεται ο ρυθμός και οι διαταραχές αγωγής, και η ακτινογραφία θώρακα. Πιο εξειδικευμένες εξετάσεις είναι η μαγνητική τομογραφία της καρδιάς και ο καρδιακός καθετηριασμός.

Θεραπεία: Η θεραπεία των συγγενών καρδιοπαθειών εξαρτάται από τη σοβαρότητα της νόσου. Πολλά παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες ζουν μια φυσιολογική ζωή με την προϋπόθεση ότι βρίσκονται σε τακτικό καρδιολογικό έλεγχο. Κάποια παιδιά θα χρειαστούν μία ή και περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις για τη δομική και λειτουργική αποκατάσταση της καρδιάς και των αγγείων. Τα τελευταία χρόνια έχει κάνει άλματα προόδου η επεμβατική αντιμετώπιση αυτών των παθήσεων, μειώνοντας δραματικά τις χειρουργικές επεμβάσεις και κάνοντας πιο γρήγορη και πιο ανώδυνη την αποκατάσταση.

Σήμερα πια τα περισσότερα παιδιά φτάνουν την ενήλικη ζωή και πολλά από αυτά ζουν σχεδόν μια φυσιολογική ζωή.

Όλοι οι ασθενείς με συγγενείς καρδιοπάθειες θα πρέπει να προσέχουν τη διατροφή τους. να αποφεύγουν το κάπνισμα. να γυμνάζονται με σωστό τρόπο. να φροντίζουν την υγιεινή των δοντιών τους και του δέρματός τους, και να λαμβάνουν προφυλακτικά αντιβίωση όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.

Η εμφάνιση νέων φαρμάκων και η εξέλιξη της επεμβατικής και χειρουργικής παιδοκαρδιολογίας οδήγησαν αυτούς τους ασθενείς να ζουν περισσότερο και με μεγαλύτερη ποιότητα.